Енді Шымкенттің өз «Дордойы» бар

Шымкенттегі «Бекжан» базарының аты да, заты да өзгеріп жатыр. Ендігі жерде ол «Дордой – Шымкент» базары деп аталатын болды. Бұл сауда орталығының маңдайшасына көп ұзамай осындай атау жазылып қойылмақ.

Кешегі аптада біз атал­ған базарды барып аралап көрдік. Онда күрделі жөндеу жұмыстары жүр­гізіліп, көп нәрсе жаңартылыпты. Павиль­ондар іші қоңырсалқын, жел­деткіш, кондиционерлер жұ­мыс істеп тұр. Көп «бутиктерге» иелері енді жайғасуда екен. Базар кеңсесінің алдында топырлаған адамдар тұрғанын көрдік. Олардың бірін сөзге тарттық.

«Базарды қырғыздар жал­ға алып жатыр, – деді бізге өзін Айнұр деп таныстырған келіншек. – Мен бұрын «Бекжан» базарында сауда істегенмін. Қазір жалға «бутик» алмақ ниетпен келіп тұрмын. Кешеден бері кезе­гіміз жетпей жатыр. Сауда қатарынан орын алу мақсатымен жүрген адам көп».

Бұдан кейін біз осында «бутик» алуға келгендерді тіркеп отырған басшылар­ға жолықтық.

«Бекжан» базарын Қыр­ғызстандағы «Дордой» базарының әкімшілігі жалға алды, – дейді «Дордой – Шымкент» сауда орталығы филиалының бас директоры Клара Нәдірқұлова. – «Дордойды» білесіздер, ол ТМД елдері бойынша ең үлкен базар, әлемдегі осындай сауда орталықтарының ал­ғашқы ондығына кіреді. Бір айдай уақыт болды, осы базардың өкілдері Шымкент­ке келіп, біздің жақпен келісім-шарт­қа отырды. Мұн­да кө­терме сауда орталығы болады. Базарды олар 10 жылға жалға алды, кейін толықтай сатып алмақ ниетте.

Бұл базарда сауда жасауда негізінен артықшылық қырғыз кәсіпкерлеріне бе­ріледі. Өйткені мұнда жет­кізілетін тауардың барлығы дерлік, әсіресе жеңіл өнеркәсіп тауарлары Қырғызстаннан шы­ғарылады. Бағалары арзан. Енді бұл жаққа бұрын­ғыдай екі-үш қолдан өтіп келмейтін болады, тікелей жеткізіледі.

Қырғыз ағайындар бұл сауда орталығының қазіргі жай-күйін ұнатып отыр. Базар барлық құрылыстық, санитарлық, өрт-қауіпсіздік қағида-ережелерге сай жабдықталған. Қыста жылытылады, жазда салқындатылады. Камералар, мықты күзет жұмыс істейді. Сауда жасаушылар­ға барлық жағдай жасал­ған.

Қазір жалға орын алушыларды айналысатын сау­да түріне қарай сұрыптап, тіркеп жатырмыз. Кейін қолдарына ордер, келісім-шарт береміз, сосын жалға алған «бутигіне» тауарын әкеліп қойып, саудасын жасай бе­реді.

Мұнда «Дордой» деп ата­латын автотұрақ жұмыс істей­тін болады. Сатушылар он­лайн-режимде «Дордоймен» байланысып қаже­тіне тапсырыс беруіне мүм­кіндік бар. Яғни екі ортада қатынайтын көліктер олардың тапсы­рысын көп ұзамай-ақ жеткізіп беретін болады.

Сондай-ақ бұл сауда орта­лығының Түркістанда да ау­мағы 9 гектарлық бөлім­шесі ашылған. Ол «Алтынбұлақ – Дордой» деп аталады. Қырғыз кәсіп­керлерін ол жақ­қа да орналастыратын боламыз».

...«Дордой – Шымкент» базарының бас директоры осылай дейді. Осында базарды жалға алушылар жағынан Бішкектегі «Дордой» базарының қаржылық директоры Тағайбек Мәмбетов отыр екен, ол кісімен де тілдестік.

«Бұл базарда халық тұтынатын тауарлар ғана емес, азық-түліктің барлық түрі, көкөніс, жеміс-жидек, ет, сүт – бәрі сатылатын болады, – дейді ол. – Арнайы павильондар, сауда қатарларының бәрі де дайын. Олар тек жалға беріледі. Жал ақысы арзан. Сауда орнын жалға алған адам оны суб­арендаға, яғни өзге біреуге жалға беруіне болмайды. Кейін жал ақысын да, салығын да сауда нүктесін жалға алған адамның өзі төлейді».

Осылай деген Т.Мәмбетов бүгінде бұл базарға сауда жасаймын деу­шілердің көптеп келіп жатқанына қуанып отыр­ғандарын білдірді. Оның айтуынша, үш-төрт күннің ішінде ғана мұнда 1500-дей адам келіпті. Олар сауда орындарын жалға алып, орналасып жатыр екен.

...Қысқасы, қаламызда «Дордой – Шымкент» сауда орталығы өз жұмысын бастады. Екі қабатты үлкен ғимараттың сауда алаңы 65 мың шаршы метрді құрайды, онда 7 мың адам сау­да жасай алады. Сондай-ақ онда «Дордой» базарына қатынайтын көлік­тер тұратын автотұрақ бар.

Бүгінде саудада Қыр­ғызстан тауарларына сұраныстың жақсы екенін, оның үстіне Шымкенттің тоғыз жолдың торабында орналасқанын, Өзбекстанның да жақын жатқанын ескерсек, бұл базарда сауда көп ұзамай-ақ құж-құж қайнайтын сияқты. Ең бастысы, қарапайым халыққа пайдалы болса екен!

Ж. ЕЛІБАЙ.